Schizofrenia to poważna choroba psychiczna, której objawy w dużym stopniu ograniczają lub wręcz uniemożliwiają funkcjonowanie w życiu prywatnym i społecznym. Chorzy są często ograniczeni w samodzielnym radzeniu sobie z problemami, mają trudności z wyrażaniem myśli, emocji i uczuć. Są mniej aktywni i wycofują się z życia towarzyskiego.
Schizofrenia to choroba ujawniająca się najczęściej u ludzi młodych, w wieku 18 do 25 lat. Zachorować może jednak każdy –nie ma znaczenia status społeczny, pochodzenie czy płeć. W Polsce rocznie rozpoznaje się ok 15 tysięcy nowych zachorowań.
Niemal każdy, kto ma do czynienia ze schizofrenią próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, skąd się ona wzięła, dlaczego „Ja” lub „Mój bliski”? Ciągle jednak jest nieznana przyczyna choroby. Wszystko wskazuje na to, że dochodzi do niej w wyniku reakcji kilku czynników, z których najistotniejsze to predyspozycja biologiczno –genetyczna oraz stres psychospołeczny.
Schizofrenia nie jest chorobą dziedziczną, choć obecność choroby w rodzinie zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania któregoś z jej członków w przyszłości. Znaczące są też indywidualne cechy osobowości ujawniające się w sposobach radzenia sobie ze stresem, w sposobach radzenia sobie w kryzysie czy też w przeżywaniu otaczającej rzeczywistości. Otoczenie, w którym się wychowaliśmy, jak i to, w którym żyjemy kształtuje nas i nasze życie. Na zdrowie psychiczne mają zatem wpływ doświadczenia z jakimi przychodzi nam się zmierzyć. Nie ma reguły kto zachoruje, a kto nie, a rodzice nie ponoszą winy za zachorowanie swoich dzieci.
Początek choroby może być nagły o ostrym przebiegu, niepozostawiający wątpliwości do konieczności szybkiej interwencji lekarskiej lub powolny, z objawami niejednokrotnie trudnymi do wychwycenia przez otoczenie, takimi jak spadek aktywności, izolowanie się czy zaniedbywanie higieny osobistej. Objawy schizofrenii mogą dotyczyć wszystkich funkcji psychicznych. Pojawiają się zaburzenia w sferze myślenia, emocji, aktywności czy doznań zmysłowych. Do częstych zaburzeń należą urojenia czyli sądy i przekonania , wyrażające fałszywą nie znajdującą pokrycia w rzeczywistości treść. Chory jednak uważa je za właściwe i prawdziwe. Możemy spotkać się z wieloma rodzajami urojeń. W zależności od wypowiadanych treści mogą być prześladowcze, wielkościowe czy odnoszące.
Zaburzeniem myślenia jest też rozkojarzenie. Chory ma niezrozumiałe i nielogiczne wypowiedzi. To co opowiada nie tworzy spójnej całości i mamy wrażenie jakby słowa zostały dobrane zupełnie przypadkowo. Takim zaburzeniom mogą towarzyszyć fałszywe doznania zmysłowe zwane omamami. Chory słyszy głosy lub dźwięki różnorakiej treści lub odczuwa doznania, które nie mają pokrycia w rzeczywistości. Tym doznaniom towarzyszą często zaskakujące dla otoczenia emocje. Chory może nieadekwatnie się uśmiechać lub płakać czy tez rozmawiać z nie istniejącym rozmówcą. Do tych objawów dołącza się często pobudzenie i niepokój bądź odwrotnie –zupełne zahamowanie. Chorzy często skarżą się na obniżony nastrój, z ogarniającym co raz bardziej smutkiem i depresją, lęk, niepokój, bezsenność oraz nie ustępujące napięcie. W zależności od objawów dominujących rozróżniamy: schizofrenię paranoidalną, kiedy dominują omamy i urojenia; schizofrenię katatoniczną z zaburzeniami motoryki; rezydualną ze spowolnieniem myślenia, mowy i ruchów; prostą ze znaczącym pogorszeniem funkcjonowania społecznego do zupełnego wycofania.
Schizofrenia jak każda choroba wymaga odpowiedniego leczenia farmakologicznego ale też psychoterapii i odpowiedniego wsparcia ze strony rodziny i otoczenia.
Najważniejszą formą terapii jest podawanie leków neuroleptycznych działających przeciw psychotycznie. Wynika to z faktu, że większość objawów spowodowana jest nieprawidłowościami w funkcjonowaniu neuroprzekaźników –substancji odpowiedzialnych za przekazywanie bodźców pomiędzy komórkami w mózgu. Te nieprawidłowości korygują leki usuwając objawy i zapobiegając nawrotom. Równie ważna jest psychoterapia, która niesie ulgę w cierpieniu, pozwala na lepsze rozumienie siebie i otaczającej rzeczywistości.
Proces zdrowienia to nie tylko ustąpienie objawów ale także przezwyciężenie kryzysu poczucia tożsamości spowodowanego przez chorobę. Odbudowa wiary w siebie jest często procesem trudnym i długotrwałym, wymagającym specjalnych warunków. Tu niezwykle ważne są takie formy rehabilitacji jak oddziały dzienne, środowiskowe domy samopomocy, kluby pacjenta, mieszkania chronione itp. Rodzinom proponuje się udział w grupach wsparcia czy grupach edukacyjnych.
W leczeniu schizofrenii farmakoterapia, psychoterapia, wsparcie rodziny oraz oddziaływania społeczne –czyli leczenie zintegrowane daje większą szansę na uzyskanie długotrwałej poprawy.
Na zlecenie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kętach.
„Czas aktywności szansą na zmiany. Projekt realizowany na terenie Gminy Kęty.”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
