bip 150

Choroba afektywna dwubiegunowa

 logo kapita bialyl

Każdy człowiek w swym życiu doznaje różnych nastrojów i emocji. Towarzyszy nam radość i poczucie szczęścia ale także smutek, złość czy rozpacz. Zwykle takie stany są krótkotrwałe i odpowiadają na wydarzenia w naszym życiu. Zdarza się jednak, że podwyższony czy nadmiernie obniżony nastrój trwa długo i jest nieproporcjonalny do tego co aktualnie dzieje się wokół nas i w czym uczestniczymy. Mówimy wówczas o objawach zaburzeń afektywnych. Mamy dwa typy tych zaburzeń:

 Pierwszy - to nawracające zaburzenia depresyjne. U chorych obserwuje się okresy obniżonego nastroju.

 Drugi – to choroba afektywna dwubiegunowa w przeszłości nazywana psychozą maniakalno depresyjną lub cyklofrenią. Cierpi na nią 1,2% populacji co oznacza, że w Polsce choruje na nią ok. 500 tysięcy osób, jest drugą co do częstości przyczyną niezdolności do pracy z powodów psychiatrycznych. Charakteryzuje się występowaniem epizodów depresji, manii czy hipomanii oraz tzw. epizodu mieszanego. Najczęściej są oddzielone od siebie długimi okresami zdrowia.      

depresji mówimy wówczas, gdy obserwujemy u chorego utrzymujące się co najmniej dwa tygodnie objawy takie jak: smutek, przygnębienie, brak snu bądź nadmierna senność, brak apetytu lub nadmierny apetyt, problemy z koncentracją i podejmowaniem decyzji, niepokój, niskie poczucie własnej wartości, myśli o śmierci.

manii mówimy wtedy, gdy obserwujemy utrzymujący się co najmniej tydzień euforyczny nastrój i dobre samopoczucie lub przeciwnie złe samopoczucie i ciągłą drażliwość, ponadto brak potrzeby snu, nadmiar energii, „gonitwę myśli”, słowotok, niemożność skupienia na jednej czynności czy sprawie. Chory ma poczucie znaczenia i ważności, często wchodzi w ryzykowne sytuacje – wydaje za dużo pieniędzy, zawiera dziwne znajomości i związki, realizuje przedsięwzięcia nie mające szans na powodzenie.

hipomanii mówimy, gdy chory jest w podwyższonym nastroju, czuje się dobrze i wydaje mu się, że może zrobić więcej niż zwykle. Taki stan często przechodzi w manię lub depresję. Stan mieszany występuje wówczas, gdy przez jedną część dnia u chorego występują objawy manii, a w drugiej części objawy depresji. Choroba afektywna dwubiegunowa ma zróżnicowany przebieg. Obserwuje się pacjentów z równą liczbą epizodów manii i depresji, są też tacy chorzy, którzy mają więcej faz depresji, i są też tacy, u których dominują fazy maniakalne. Mężczyźni mają częściej początek maniakalny, a kobiety depresyjny. Część chorych ma tzw. sezonowy przebieg choroby – okres maniakalny przypada w lecie, a okres depresyjny jesienią lub w zimie. Im dłuższe są remisje czyli okresy zdrowia pomiędzy pierwszymi dwoma, trzema epizodami choroby tym większe są szanse na mniejszą ilość nawrotów choroby. Uważa się, że przyczyna choroby jest związana z zaburzeniami w funkcjonowaniu komórek nerwowych. Niemałe znaczenie ma również podłoże genetyczne oraz czynniki psychologiczne, społeczne i środowiskowe, które nie tylko mogą wyzwalać ale też nasilać lub łagodzić przebieg choroby. Wczesna diagnoza i właściwe leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej daje większą szansę, że chory uniknie problemów małżeńskich i zawodowych ( chorzy trzykrotnie częściej, w porównaniu z resztą populacji, rozwodzą się i zmieniają pracę), nadużywania alkoholu czy narkotyków ( blisko połowa chorych nadużywa alkoholu i narkotyków usiłując się nimi „leczyć”), samobójstwa ( ryzyko jest bardzo wysokie, szczególnie gdy chory nadużywa alkoholu czy narkotyków), częstych nawrotów ( przerwanie terapii powoduje, że każdy następny epizod leczy się dłużej i trudniej).             

W leczeniu stosuje się farmakoterapię, psychoterapię, psychoedukację, uczestnictwo w grupach wsparcia. Są dwie fazy terapii uzależnione od nasilenia objawów choroby. Leczenie w fazie ostrej ma na celu eliminację ostrych objawów manii, hipomanii, depresji czy epizodu mieszanego. Druga faza to leczenie podtrzymujące mające zapobiegać nawrotom w przyszłości. Większość terapii przebiega w środowisku chorego. Leczenie szpitalne wskazane jest w przypadku gdy chory nie kontroluje swoich zachowań, które mogą zagrażać jemu samemu czy otoczeniu, gdy chory mimo pogorszenia stanu zdrowia, zaprzecza i nie przyjmuje leków. W leczeniu niezwykle istotna jest psychoedukacja. Im więcej wiemy o chorobie tym większe szanse na jej pokonanie, bycie świadomym „zwiastunów” choroby daje możliwość powstrzymania nawrotów poprzez zgłoszenie się do lekarza i zmianę terapii oraz nie pozwala na przerwanie leczenia w okresach remisji choroby gdy pojawia się wrażenie, że jest się już całkiem zdrowym.

Renata Englart – Janosz

Na zlecenie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

 

„Czas aktywności szansą na zmiany. Projekt realizowany na terenie Gminy Kęty.”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

© 2024 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętach. All Rights Reserved.